Wiosną przyroda budzi się do życia, a wraz z nią wzrasta aktywność kleszczy, która
trwa aż do listopada. Środowisko w którym bytują te pajęczaki to lasy liściaste, łąki,
pastwiska, parki, a nawet miejskie trawniki.
Rolnicy i leśnicy, z uwagi na miejsce i charakter swojej pracy narażeni są na choroby
odkleszczowe. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zachorowaniu jest
niedopuszczanie do pogryzienia przez tego pajęczaka. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie
zasad, które to ryzyko minimalizują:
- szczelne okrywanie ciała (koszula z długim rękawem zasłaniająca dekolt, spodnie z długimi
nogawkami, długie skarpety, kryte buty, nakrycie głowy) szczególnie podczas wykonywania
prac na użytkach zielonych oraz w lesie; - stosowanie ubrań w jasnym kolorze, gdyż łatwiej jest dostrzec na nich kleszcze;
- niesiadanie bezpośrednio na trawie, pniu itp.;
- chodzenie po przetartych szlakach, unikanie wysokich traw i zarośli;
- wzmożona ostrożność w okresach szczególnej aktywności kleszczy, tj. między majem
a listopadem; - stosowanie środków odstraszających kleszcze, tzw. repelentów;
- dokładne sprawdzenie całego ciała tuż po powrocie do domu w miejscach, gdzie skóra jest
cieńsza – skóra głowy, skóra za uszami, pachwiny.
Jak postępować w przypadku jeśli doszło już do ukąszenia?
- wysterylizować spiczastą pęsetę bądź kartę do usuwania kleszczy;
- uchwycić pajęczaka jak najbliżej powierzchni skóry;
- delikatnie, ale stanowczo pociągnąć przeciwnie do kierunku wkłucia i wyciągać, aż
widoczna będzie jego głowa; - po wyjęciu kleszcza umieścić go na kartce i sprawdzić, czy został usunięty w całości;
- miejsce po usunięciu kleszcza przemyć środkiem odkażającym;
- po usunięciu kleszcza dokładnie umyć ręce, najlepiej mydłem antybakteryjnym.
Jeżeli kleszcz nie został usunięty w całości lub po jego usunięciu występują
jakiekolwiek niepokojące objawy wówczas należy skonsultować się z lekarzem. Ważne jest
aby obserwować swój organizm, ponieważ początkowe objawy boreliozy często mylone
są z objawami stanów grypowych tj.: stanem podgorączkowym, bólami mięśniowo –
stawowymi, nudnościami, bólami głowy, czy ogólnym osłabieniem.
Borelioza to groźna choroba zakaźna atakująca wiele narządów. Kleszcze, w których
układzie pokarmowym bytują krętki wywołujące boreliozę przenoszą je na człowieka i
zwierzęta. Istnieje podejrzenie, że krętki boreliozy mogą być przenoszone przez gryzące
muchy, komary i pchły. Krótko po zakażeniu atakują układ nerwowy, przez co wpływają na
zachowanie osoby zakażonej. Borelioza bywa też mylona z wieloma innymi chorobami tj.:
choroby psychiczne, nerwica, reumatoidalne zapalenie stawów, wady serca, stwardnienie
rozsiane
czy choroba Alzheimera.
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się państwowemu inspektorowi sanitarnemu
i inspektorowi pracy, których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca była
wykonywana.
Zgłoszenia może dokonać:
- lekarz,
- lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta,
- ubezpieczony, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką
chorobę.
Państwowy powiatowy inspektor sanitarny po otrzymaniu zgłoszenia podejrzenia
choroby zawodowej wszczyna postępowanie, a następnie kieruje rolnika do jednostki
orzeczniczej na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo
o braku podstaw do jej rozpoznania.
Po zebraniu materiału dowodowego oraz na podstawie orzeczenia lekarskiego o
rozpoznaniu choroby zawodowej i ocenie narażenia zawodowego rolnika, państwowy
powiatowy inspektor sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo
decyzję
o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Od decyzji wydanej przez
państwowego powiatowego inspektora sanitarnego przysługuje odwołanie do państwowego
wojewódzkiego inspektora sanitarnego, a od decyzji państwowego wojewódzkiego inspektora
sanitarnego – skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Rolnik ubezpieczony w KRUS, w przypadku stwierdzenia choroby zawodowej ma
prawo ubiegać się o:
- jednorazowe odszkodowanie w tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
- rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w ciągu ostatnich lat odnotowuje wzrost
liczby zgłaszanych zachorowań na boreliozę. Przyczyniają się do tego zmiany klimatyczne
zwiększające aktywność kleszczy, świadomość rolników istnienia tej choroby i możliwości
jej zgłaszania, a także coraz nowsze metody rozpoznawania chorób odkleszczowych przez
lekarzy POZ. Kasa prowadzi działania prewencyjne na rzecz zmniejszenia liczby zachorowań
na choroby zakaźne odkleszczowe. W ramach kampanii prewencyjnej pod hasłem „Rolniku
nie daj się kleszczom!” upowszechnia sposoby ograniczenia ryzyka ukąszenia przez kleszcze
oraz zasady postępowania, gdy do niego dojdzie.
ŹRÓDŁO: KASA ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO, ODDZIAŁ REGIONALNY W RZESZOWIE / PLACÓWKA TERENOWA W TARNOBRZEGU
